*Gambar Sultan Abdullah Mohammad Shah bersama anakanda baginda Raja Mansur ibni Sultan Abdullah Muhammad Shah II, kemungkinan diambil sekitar tahun 1890an, dicetak oleh G R Lambert & Co. (Sumber National Museum of Singapore, National Heritage Board)
Surat pertuduhan dari Colonial Office kepada Sultan Abdullah berkenaan kes pembunuhan Residen British bagi negeri Perak, J.W.W. Birch.
Pejabat Setiausaha Jajahan, Singapura
16 September 1876
Tuanku,
Saya diarahkan oleh Tuan Yang Terutama Gabenor untuk memaklumkan Tuanku bahawa butir maklumat yang diterima oleh Suruhanjaya yang ditugaskan untuk menyiasat kes pembunuhan Tuan Birch, Residen British Negeri Perak, menunjukkan yang Tuanku telah bersubahat dengan beberapa Orang-orang Besar Perak dan beberapa lagi orang yang lain dalam pembunuhan Tuan Birch dilakukan atas arahan dan bantuan dari Tuanku, dan Tuanku juga telah membantu dan melindungi orang-orang yang bertanggungjawab atas pembununan beliau.
Berikut adalah tuduhan yang dibuat oleh Suruhanjaya ke atas Tuanku.
1. Tuanku didapati berada di Durian Sebatang pada tanggal 22hb Julai 1875 di mana Tuanku telah mengadakan mesyuarat dengan beberapa Orang-orang Besar Perak. Di mesyuarat ini cadangan untuk membunuh Tuan Birch dibuat dan cadangan ini dipersetujui oleh Tuanku. Mesyuarat ini juga mengandungi perbincangan tentang cara-cara yang boleh dilakukan untuk membunuh Tuan Birch. Di waktu yang sama, Tuanku telah mengutus surat yang meluluskan cadangan untuk membunuh Tuan Birch kepada Orang-orang Besar Perak.
2. Sejurus selepas mesyuarat tersebut, Tuanku telah menghantar Nakhoda Kekak ke Pulau Pinang untuk membeli sepuluh pucuk senapang, 20 pikul belerang untuk diagihkan kepada Orang-orang Besar Perak yang telah bersetuju untuk membunuh Tuan Birch dan menghalau pegawai-pegawai Residen keluar dari Perak.
3. Tuanku juga didapati mengadakan mesyuarat bersama Orang-orang Besar Perak selama tiga malam berturut-turut di kediaman Tuanku di Batak Rabit di bulan Ogos 1875, sewaktu upacara 'Main Hantu'. Tuanku dikatakan telah merancang pembunuhan Tuan Birch dengan Orang-orang Besar tersebut.
4. Tuanku telah mengutus sepucuk surat yang mempunyai cop mohor Tuanku, mengarahkan Datuk Maharajalela untuk membunuh Tuan Birch, sewaktu Tuanku berada di Pasir Panjang pada 5hb Oktober 1875.
5. Tuanku di dapati hadir di sebuah mesyuarat bersama Orang-orang Besar dan rakyat negeri di Durian Sebatang pada 27hb Oktober 1875. Susulan dari mesyuarat tersebut, persetujuan untuk membunuh Tuan Birch di Pasir Salak diberi, peralatan senjata serta peluru telah dibekalkan kepada Datuk Maharajalela, Datuk Sagor dan Daeng Merewah, untuk tujuan membunuh Tuan Birch.
6. Tuan Birch dibunuh di Pasir Salak pada 2hb November 1875, dan pembunuhan ini dijalankan di bawah arahan Tuanku dan dengan pengetahuan Tuanku.
7. Setelah Tuan Birch dibunuh, Tuanku telah berutus dengan Datuk Maharajalela, dan pada 5hb November 1875, Tuanku menghantar Along Nor dan Nan Hussain untuk memberitahu Datuk Maharajalela bahawa Tuanku akan memberi bantuan, termasuk dari segi kewangan dan bantuan ini akan diberi tanpa pengetajuan orang ramai.
8. Tuanku telah menghantar tiga perahu membawa 500 gantang beras kepada Datuk Maharajalela pada 6hb November 1875, walaupun beliau diketahui oleh Tuanku sebagai salah seorang daripada mereka yang mengambil bahagian dalam kes pembunuhan Tuan Birch dan dalam kes serangan ke atas rumah Residen British di Bandar Bahru.
9. Tuanku telah membawa peralatan senjata dan peluru dari Batak Rabit ke Durian Sebatang pada 10hb November 1875 dengan tujuan membantu Datuk Maharajalela melawan pegawai-pegawai British dan menyerang rumah Residen British di Bandar Bahru.
10. Tuanku di dapati melindungi Datuk Sagor pada 10 Mac 1876 dan menasihati beliau untuk bersembunyi di hutan, walaupun beliau diketahui oleh Tuanku sebagai salah seorang daripada mereka yang mengambil bahagian dalam kes pembunuhan Tuan Birch.
Butir-butir diatas telah disenaraikan supaya Tuanku diberi peluang untuk memberi keterangan mengenai kes pembunuhan Tuan Birch.
Saya telah diarahkan untuk memberitahu Tuanku bahawa Tuan Yang Terutama Gabenor sedang menunggu jawapan lengkap dari Tuanku dalam bentuk bertulis sebelum 7hb Oktober.
Yang Benar
(Tandatangan) John Douglas
Kepada DYMM Sultan Abdullah Muhammad Shah
Sultan Perak
Pautan artikel lain yang berkaitan :-
No comments:
Post a Comment